PODSTAWOWE POJĘCIA 

Dłużnik, Wierzyciel

Wierzyciel to podmiot na rzecz którego zostało stwierdzone tytułem wykonawczym uprawnienie do egzekwowania od dłużnika świadczenia (pieniężnego lub niepieniężnego).

Dłużnik to podmiot, który według treści tytułu wykonawczego ma obowiązek spełnić określone świadczenie i przeciwko któremu toczy się egzekucja.

Tytuł egzekucyjny to dokument zawierający określenie dłużnika i wierzyciela oraz wskazujący na świadczenie które może dochodzić wierzyciel.

Zgodnie z art. 777 § 1 kpc tytułami egzekucyjnymi są:

1)   orzeczenie sądu prawomocne lub podlegające natychmiastowemu wykonaniu, jak również ugoda zawarta przed sądem;

1¹) orzeczenie referendarza sądowego prawomocne lub podlegające natychmiastowemu wykonaniu,

2)   wyrok sądu polubownego lub ugoda zawarta przed takim sądem;

2¹) ugoda przed mediatorem,

3)   inne orzeczenia, ugody i akty, które z mocy ustawy podlegają wykonaniu w drodze egzekucji sądowej;

4)   akt notarialny, w którym dłużnik poddał się egzekucji i który obejmuje obowiązek zapłaty sumy pieniężnej lub uiszczenia rzeczy oznaczonych co do gatunku, ilościowo w akcie oznaczonych, albo też obowiązek wydania rzeczy indywidualnie oznaczonej, lokalu, nieruchomości lub statku wpisanego do rejestru gdy termin zapłaty, uiszczenia lub wydania jest w akcie wskazany;

5)   akt notarialny, w którym dłużnik poddał się egzekucji i który obejmuje obowiązek zapłaty sumy pieniężnej do wysokości w akcie wprost określonej albo oznaczonej za pomocą klauzuli waloryzacyjnej, gdy akt określa warunki, które upoważniają wierzyciela do prowadzenia przeciwko dłużnikowi egzekucji na podstawie tego aktu o całość lub część roszczenia, jak również termin, do którego wierzyciel może wystąpić o nadanie temu aktowi klauzuli wykonalności;

6) akt notarialny, w którym właściciel nieruchomości albo wierzyciel wierzytelności obciążonych hipoteką, niebędący dłużnikiem osobistym, poddał się egzekucji z obciążonej nieruchomości albo wierzytelności, w celu zaspokojenia wierzyciela hipotecznego, jeżeli wysokość wierzytelności podlegającej zaspokojeniu jest w akcie określona wprost albo oznaczona za pomocą klauzuli waloryzacyjnej, i gdy akt określa warunki, które upoważniają wierzyciela do prowadzenia egzekucji o część lub całość roszczenia, jak również wskazany jest termin, do którego wierzyciel może wystąpić o nadanie temu aktowi klauzuli wykonalności.

Tytuł wykonawczy to tytuł egzekucyjny zaopatrzony w klauzulę wykonalności (art. 776 kpc). Nadanie tytułowi egzekucyjnemu klauzuli wykonalności jest zezwoleniem na przeprowadzenie egzekucji, czyli zastosowanie przymusu państwowego w tym postępowaniu, na podstawie istniejącego tytułu egzekucyjnego. Przez nadanie klauzuli wykonalności tytuł egzekucyjny staje się tytułem wykonawczym. Tytuł wykonawczy daje podstawę do prowadzenia egzekucji z całego majątku dłużnika, jeżeli klauzula nie zawiera ograniczenia w tym zakresie.

Sąd nadaje klauzulę wykonalności w następującym brzmieniu: “W imieniu Rzeczypospolitej Polskiej dnia ........ 20... r. Sąd ........ w ........ stwierdza, że niniejszy tytuł uprawnia do egzekucji w całości/w zakresie .... oraz poleca wszystkim urzędom oraz osobom, których to może dotyczyć, aby postanowienia tytułu niniejszego wykonały a gdy o to prawnie będą wezwane, udzieliły pomocy. Orzeczenie podlega wykonaniu jako prawomocne/natychmiast wykonalne”.

Wszczęcie postępowania egzekucyjnego u komornika

W celu wszczęcia postępowania egzekucyjnego wierzyciel musi złożyć komornikowi wniosek egzekucyjny wraz z tytułem wykonawczym (wyrokiem, nakazem zapłaty opatrzonym klauzulą wykonalności).

Wniosek egzekucyjny ma podstawowe znaczenie dla postępowania egzekucyjnego, ponieważ organ egzekucyjny jest związany wnioskiem wierzyciela. Organ egzekucyjny nie może wyjść poza jego żądanie, nawet jeżeli z tytułu wykonawczego wynika co innego. Wniosek powinien spełniać wymogi formalne określone w art. 797 kpc. We wniosku egzekucyjnym należy wskazać:

1. Komornika do którego wniosek jest kierowany, a w przypadku wyboru Komornika oświadczenie o wyborze Komornika przez wierzyciela na podstawie art. 8 ust. 5 i 6 ustawy o komornikach sądowych i egzekucji,

2. imię i nazwisko/ nazwę wierzyciela wraz z jego adresem, celowe jest również podanie numeru telefonu kontaktowego, rachunku bankowego, na który należy przekazywać wyegzekwowane od dłużnika kwoty oraz w sprawach z zakresu prawa pracy właściwego wierzycielowi Urzędu Skarbowego,

3. imię i nazwisko/nazwę dłużnika wraz z adresem zamieszkania, siedziby, prowadzenia działalności, celowe jest podanie również danych identyfikujących dłużnika – PESEL, NIP, REGON, imiona rodziców, datę urodzenia oraz numeru telefonu do dłużnika,

4. wskazanie świadczenia , które ma być spełnione przez dłużnika.

Wprzypadku świadczenia pieniężnego jest to wskazanie kwot o które wierzyciel wnosi z rozbiciem na poszczególne składniki świadczenie tj. np. należność główna, odsetki, koszty procesu,

5. wskazanie sposobów egzekucji,

6. podpis wierzyciela (lub pełnomocnika) pod wnioskiem egzekucyjnym, w przypadku reprezentowania wierzyciela przez pełnomocnika należy do wniosku egzekucyjnego załączyć pełnomocnictwo.

Komornik nie jest uprawniony do badania zasadności i wymagalności tytułu wykonawczego i wykonuje tytuł zgodnie z wnioskiem wierzyciela. Inicjując egzekucję, wierzyciel we wniosku musi dokładnie oznaczyć świadczenie, jakie ma być spełnione, oraz wskazać sposób egzekucji (art. 797 i 799 § 1 kpc). Komornik nie może zastosować innego sposobu egzekucji niż zgłoszony we wniosku. Wierzyciel zobowiązany jest popierać egzekucję, składać odpowiednie wnioski i wyjaśnienia.